Ehsan Kalateh | Medical Extern
دلایل متعددی میتوانند رنگ ادرار را تغییر دهند. بیماریها، داروها و حتی برخی موارد خوراکی میتوانند رنگهای قرمز، آبی، نارنجی، سبز و حتی کوکایی (قهوهای تیره) را ایجاد کنند. به بهانۀ این تصویر، برخی نکات مهم رنگ ادرار را از مطلب Mayo Clinic نقل میکنم.
رنگ قرمز و صورتی ادرار لزوما به معنای یک مشکل جدی سلامتی نیست بلکه میتواند در اثر خوردن شاهتوت، لبو و ریواس ایجاد شود. اما برخی داروها و مشکلات سلامتی هم رنگ ادرار را سرخ میکنند. یک دلیل رنگ صورتی و قرمز ادرار میتواند وجود خون در آن باشد. 1. پروستات بزرگ 2. تومورهای خوشخیم 3. سنگها و کیستهای کلیه 4. همچنین بدخیمیها از مواردی هستند که منجر به تغییر رنگ ادرار از طریق وارد کردن خون به آن میشوند. اما ورزشهای سنگین مانند دوندگی مسیرهای طولانی با تخریب عضلات و وارد شدن میوگلوبین آنها به ادرار، رنگ ادرار را تغییر میدهند.
سه دسته دارو هم چنین رنگی را به ادرار میدهند.
- ریفامپین که یک آنتیبیوتیک ضد سل است، میتواند رنگ ادرار را نارنجی تا قرمز کند. ادرار این کیس به همین دلیل نارنجی شده است.
- فنازوپیریدین (Phenazopyridine) که یک مسکن مجاری ادراری تحتانی است و منجر به کاهش درد، سوزش و urgency میشود. (Drugs.com)
- داروهای مسهلی که حاوی سِنا (senna) 1 هستند هم میتوانند چنین تغییری در رنگ ادرار ایجاد کنند.
رنگ نارنجی:
برخی داروها:
- فنازوپیریدین (که بالاتر صحبت شد)
- سولفاسالازین که برای کاهش تورم و سوزش
- برخی داروهای شیمیدرمانی
ویتامینهای A و B12.
بیماریهای کبد و مجاری صفراوی و همچنین دهیدراسیون (dehydratoin)
رنگ آبی یا سبز
غذاهای حاوی مقادیر بالای رنگ خوراکی و همچنین رنگهای استفاده شده برای تستهای کلیه و مثانه
یک داروی ضدافسردگی به نام amitriptyline، داروی گوارشی سایمتیدین و triamterene که یک دیورتیک است، رنگ ادرار را سبز-آبی میکنند.
بیماری نادر هایپرکلسمی فامیلی خوشخیم ادرار کودکان را آبی میکند و عفونتهای باکتریایی ایجاد شده توسط گونههای خاصی نیز میتوانند رنگ سبز به ادرار بدهند.
رنگ قهوهای تیره و یا کولایی
در اثر خوردن مقدار زیادی باقالی، ریواس و آلوئه ورا
داروها:
- کلروکین و پریماکین که داروهای درمان و پیشگیری از مالاریا هستند.
- آنتیبیوتیکهای مترونیدازول و نیتروفورانتوئین
- داروهای درمان یبوست که حاوی سنا هستند (در بالا اشاره شد).
- متوکربامول که یک شل کنندۀ عضلات است.
- فنیتوئین که از داروهای ضد صرع است.
- استاتینها که برای کاهش سطح کلسترول خون استفاده میشوند.
مشکلات سلامتی:
- بیماریهای کبدی و کلیوی
- برخی عفونتهای مجرای ادراری
- هموراژی
- بیماری پورفیری 2
ورزش سنگین. توجه داشته باشید که این موضوع میتواند منجر به آسیب کلیه شود.
رنگ کدر:
عفونتهای ادراری و سنگ کلیه میتوانند چنین ظاهری به ادرار بدهند.
سنا سردهای از گیاهان است که در گذشته از غلاف یا برگهای آن، دمنوش مسهل ساخته میشده. مادۀ درون آن از طریق تحریک شبکۀ میانتریک کولون، حرکات پریستالتیک را افزایش میدهد. از این درمان نباید بیش از دو هفته بهره برد چون باعث از دست رفتن مواد ضروری بدن مانند یون پتاسیم میشود. (Wikipedia) ↩
پورفیری (Porphyria) به گروهی از بیماریهای نادر اشاره دارد که در اثر تجمع پورفیرینها در بدن ایجاد میشوند. این ماده برای تشکیل هم نیاز است و اگر یکی از هشت آنزیمی که در تبدیل آن به هم دخیل هستند، نقص داشته باشند، این ماده تجمع پیدا میکند. دو فرم عمده دارد عصبی (حاد) و پوستی. (Mayo Clinic) ↩